Het idee van een Europees ‘Vormingscentrum’
Besten,
“De wereld draait door.” Het is duidelijk dat het GPP nog de Nederlandstalige verslaggeving van de laatste coördinatie tegoed heeft. Ook de weerslag van het seminarie GPP-I-AEP van juni in Gent kunt u nog verwachten. Maar zoals gezegd, de wereld draait door. Onze Italiaanse confraters dus ook. Waarmee we willen verwijzen naar hun poging om de transfer van de psychoanalyse mogelijk te maken, buiten een universitaire wereld om. Niet zozeer wordt daarmee verwezen naar het Instituut en diegenen die daar werken: met name met hoofdletters De Universiteit; maar vooral wordt de organisatie van een curriculum voor een opleiding psychotherapie geviseerd. In Italië is het volgen van deze door de overheid uitgestippelde opleiding immers ook voor praktiserende psychoanalytici een verplichting. De mening van Franco Quesito en Giovanni Sias is dan ook dat een nieuw veld omschreven dient te worden (institut, centre, plat-forme, what’s in a name), een werkveld voor een groepering, die drijft op het verlangen van de psychoanalyticus en er naar streeft antwoorden te formuleren (in virtuele en papieren geschriften) op het moderne onbehagen. Op deze manier willen ze een “Kulturarbeit” promoten vanuit het begrippenkader van de psychoanalyse dat niet ingesnoerd is in een verplicht nummertje.
Hun aanbod is nog vaag – dat dient gezegd – maar er wordt ten eerste nagedacht en ten tweede verder aan gewerkt. Naast deze fundamentele vereisten om iets op de zetten zijn er bovendien nog een aantal aangename accenten gelegd.
Vooreerst is er hulp gevraagd aan het I-aep om het voorstel verder uit te werken. Men hoopt daardoor een zekere internationalisering te bekomen en indien nodig ook Politieke steun te krijgen voor het project. In ieder geval wil men van bij het begin een openheid naar een open structuur inbouwen. Bij het I-AEP ligt de nadruk immers op het streepje en niet op de Associations, anders gezegd: op het bindende TUSSEN groepen, daar waar normaal gezien niets zit.
Een tweede belangrijk uitgangspunt ligt in het feit dat je niet als vereniging kan deelnemen aan het project. Het is de bedoeling dat men één voor één kenbaar maakt dat je het eerder genoemde veld wil bewerken. Dat wil zeggen dat de essentie van de kliniek als vertrekpunt gesteld wordt: hoe bewerk je het eigen verlangen? Welk onbehagen zit in je symptoom als psychoanalyticus besloten en hoe slaag je er in het eigen symptomatiseren dienbaar te stellen in de omgang met anderen? Het is het product (producten) van deze bewerking die het mogelijk kan maken dat er overdracht is van een psychoanalytisch weten en het is dan ook deze productie die het onderwerp kan zijn van het veld dat Quesito en anderen willen uitrollen. De deelnemers van het veld geven het met andere woorden vorm.
Een derde belangrijke invalshoek betreft de vertaling. Hiermee wordt niet enkel de praktische organisatie betreffende de taal en vertaling van geschriften en sprekers bedoeld, maar ook de vertaling van de psychoanalytische begrippen onder psychoanalytici en psychoanalytische groeperingen omschreven. Men gaat er van uit de psychoanalyse niet iets universeel is, maar afhankelijk van land, landstreek, vereniging, structuur van de vereniging. Kortom de psychoanalyse is afhankelijk van een “Kultur”, maakt mede deze “Kultur”; in de limiet is het de individuele “Kultur”, juister gezegd de eerder vernoemde “Kulturarbeit” die vertaald zal moeten worden naar een andere taal, telkens opnieuw een andere taal, bij iedere ontmoeting. Een psychoanalyticus ziet hier onmiddellijk de relevantie van in de eigen praktijk (“Iedere kuur is de psychoanalyse heruitvinden”), in de werking van een Maison Verte (“Iedere permanentie in herbeginnen met een wit blad”), in de omgang met een kind (“Het is telkens opnieuw van niets beginnen”),
Is het dus aan het individu om zich kenbaar te maken als deelnemer, maar dat neemt niet weg dat misschien op lokalere schaal een lichtvoetige structuur kan bedacht worden die deze deelname voorbereid en steunt. Vandaar mijn oproep aan de leden van het GPP. Wie belangstelling heeft voor de deelname aan de voorgestelde “Kulturarbeit” geeft me een seintje. We kunnen dan eens van gedachten wisselen over ons verlangen en op deze manier ook een hand uitsteken naar onze Italiaanse collega’s.
Van Eeckhout JP
Juli ‘17
Hieronder de laatste formulering van Franco Quesito, ter voorbereiding van een coördinatie van het I-AEP in september en het voorstel in een formulering voor het seminarie van Turijn (voorjaar ’17).